VAI TRÒ CỦA COLLAGEN TRONG CHĂM SÓC DA

Nếu bạn đã từng tìm kiếm một sản phẩm chăm sóc da chống lão hóa, chắc chắn đã từng nghe về collagen. Hiện nay có rất nhiều sản phẩm quảng cáo “bổ sung collagen” hoặc “tăng cường sản xuất collagen” trong da. Để giúp bạn lựa chọn được sản phẩm hoặc phương pháp điều trị tốt nhất để giải quyết các vấn đề về da như nếp nhăn hoặc da bị chảy xệ, bài viết này sẽ cung cấp sự giải thích đầy đủ về vai trò của collagen trong chăm sóc da.

Collagen: thành phần cấu tạo của da, collagen là protein cấu trúc chính của khoảng không gian ngoại bào trong các mô liên kết khác nhau, bao gồm hạ bì - lớp giữa của da nằm bên dưới lớp biểu bì. Mô liên kết của hạ bì tạo ra độ bền và độ đàn hồi cho da thông qua cấu trúc nền ngoại bào bao gồm collagen và các sợi elastin, được nhúng trong các hyaluronan và proteoglycan.

Trong thực tế, collagen là protein phong phú nhất trong cơ thể người, chiếm từ 25% đến 35% lượng protein của toàn bộ cơ thể. Cho đến nay, 29 loại collagen đã được mô tả, tuy nhiên hơn 90% collagen trong cơ thể người là type I đến V, nhiều nhất là type I. Dưới đây là các mô và tổ chức mà collagen type 1 đến 5 được tìm thấy:

• Collagen type I: da, gân, mạch máu, dây chằng, các tổ chức, xương.
• Collagen type II: sụn.
• Collagen type III: các sợi lưới.
• Collagen type IV: tạo cơ sở cho màng nền tế bào.
• Collagen type V: được tìm thấy trong các mô có chứa type I.

Trong số 5 loại collagen, collagen type I là loại phong phú nhất. Điều này rất có ý nghĩa vì collagen type I được tìm thấy trong da – cơ quan lớn nhất của cơ thể người. Ngoài việc tạo ra độ bền và độ đàn hồi, collagen cũng giúp thay thế các tế bào da chết.

Quá trình sản xuất collagen giảm dần theo tuổi. Lão hóa dẫn đến sự mỏng đi của cả 3 lớp da: biểu bì, hạ bì và lớp mỡ dưới da. Lớp trên cùng của da, lớp biểu bì tạo ra hàng rào chống thấm nước và bảo vệ cơ thể khỏi tác hại bên ngoài. Lớp này bao phủ lên lớp hạ bì, nơi chứa mô liên kết, các nang lông, tuyến mồ hôi và collagen. Bên dưới lớp hạ bì là lớp mỡ dưới da, được tạo thành từ các tế bào mỡ và mô liên kết. Quá trình mỏng dần các lớp này đi kèm với quá trình giảm sản xuất collagen. Sản xuất collagen giảm khoảng 1% mỗi năm sau khi trưởng thành (khoảng 21 tuổi) dẫn đến mất đi độ săn chắc và độ đàn hồi của da.

Collagen trong các sản phẩm bôi thường không hiệu quả

Mặc dù collagen có vai trò quan trọng trong da nhưng việc bổ sung collagen trong các sản phẩm bôi thường không hiệu quả để chống lão hóa. Khi sử dụng tại chỗ, collagen chỉ có tác dụng ở mức độ giữ ẩm cho da. Việc sử dụng collagen tại chỗ chưa bao giờ được chứng minh là kích thích sự tổng hợp hoặc giúp tăng trưởng collagen. Nguyên nhân là do các collagen có trọng lượng phân tử quá lớn để có thể thâm nhập vào lớp trên cùng của da. Thông thường chỉ các phân tử có kích thước 500Dalton hoặc nhỏ hơn mới có thể đi qua hàng rào da một cách hiệu quả.

LÀM GÌ ĐỂ TÁI TẠO LẠI COLLAGEN?

Vitamin C tại chỗ

Mặc dù việc bổ sung collagen vào các sản phẩm chăm sóc da tại chỗ có thể không hiệu quả nhưng điều đó không có nghĩa là không có sản phẩm bôi nào có thể cải thiện quá trình sản xuất collagen. Ví dụ, vitamin C sử dụng tại chỗ ở dạng L-ascorbic với nồng độ từ 5-15% được chứng minh là có tác dụng chống lão hóa da bằng cách kích thích sản xuất collagen type I và III.

Các retinoid

Retinoid gồm vitamin A (retinol) và các dẫn xuất tự nhiên của nó như retinaldehyde, retinoic acid, và các retinyl ester cũng như một lượng lớn các dẫn xuất tổng hợp. Tretinoin là dẫn xuất tổng hợp được nghiên cứu và kê đơn nhiều nhất trong số các retinoid. Sử dụng tretinoin tại chỗ có thể cải thiện diện mạo của da lão hóa quang hóa bằng cách kích thích sự sản xuất collagen mới ở lớp hạ bì của da. Trong khi đó, có một số sản phẩm không kê đơn có thành phần retinol, tretinoin và các retinoid kê đơn khác đã được chứng minh là mạnh hơn và hiệu quả hơn khi điều trị da lão hóa quang hóa. Do đó, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để xác định loại retinoid nào phù hợp nhất.

Các chất thay da hóa học

Các chất thay da hóa học là một dạng tẩy tế bào chết cho mặt sử dụng các acid để tạo ra tổn thương có kiểm soát trên da. Các chất thay da hóa học có thể làm giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn, đường nhăn và nhiều vấn đề da khác bằng cách kích thích tái tạo collagen. Lớp biểu bì sẽ được làm lành sau một vài ngày bong tróc dẫn đến sự cải thiện làn da, tạo kết cấu mượt mà hơn và giảm các bất thường về sắc tố.

Điều trị bằng laser

Tương tự như các chất thay da hóa học, phương pháp điều trị bằng laser có thể kích thích sản sinh collagen bằng cách tạo ra tổn thương có kiểm soát trên da.